Palliatieve zorg

palliatieve zorg?

Palliatieve zorg, of terminale zorg, is een vorm van zorg die wordt verleend aan mensen in de laatste fase van een ongeneeslijke ziekte of levensbedreigende aandoening.

In de meeste gevallen wordt palliatieve zorg thuis verleend. Hierdoor kunnen patiënten in hun vertrouwde omgeving blijven en worden ze omringd door hun dierbaren.

Wie bepaalt wanneer de palliatieve fase in gaat?

Dit wordt niet door een specifieke instantie of organisatie bepaald. Doorgaans wordt de beslissing genomen door een multidisciplinair team van zorgverleners. Denk dan aan artsen, verpleegkundigen en andere professionele zorgverleners.
Ook de patiënt en zijn/haar familie spelen een belangrijke rol in het besluitvormingsproces.
De wensen, behoeften en voorkeuren van de patiënt worden zoveel mogelijk meegenomen in de beslissingen rondom de palliatieve zorg.

Coördinatie van zorg

Het palliatieve zorgteam werkt samen met andere medische professionals om een naadloze en gecoördineerde zorgervaring te bieden aan de patiënt.

Door wie wordt palliatieve zorg gegeven?

De zorg wordt geboden door een team van professionals, waaronder artsen, verpleegkundigen, verzorgers, psychologen en maatschappelijk werkers. Zij werken samen om een totale ondersteuning te bieden aan de patiënt en zijn of haar familie.

De vier dimensies van palliatieve zorg, zoals vastgesteld door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), zijn ontworpen om een holistische benadering van zorg te bieden en de best mogelijke kwaliteit van leven te bevorderen voor patiënten met een levensbedreigende ziekte en hun naasten.

1. Fysieke dimensie
   Symptoombestrijding: het verlichten van symptomen staat centraal in palliatieve zorg. Dit omvat het beheersen van pijn, misselijkheid, kortademigheid en andere ongemakken.
   Ondersteuning voor mantelzorgers: palliatieve zorg omvat ook ondersteuning voor familieleden en mantelzorgers. Dit omdat zij een essentiële rol spelen in het zorgproces.
2. Psychologische dimensie
   Psychosociale ondersteuning: het palliatieve zorgteam biedt emotionele en psychologische steun aan zowel de patiënt als de familieleden. Om hen te helpen omgaan met de uitdagingen. Maar ook met het verdriet dat gepaard gaat met het naderende verlies van een geliefde.
3. Sociale dimensie
   Geavanceerde zorgplanning: palliatieve zorg omvat tevens gesprekken over de wensen van de patiënt. Wensen met betrekking tot medische behandelingen, levensverlengende maatregelen en andere belangrijke beslissingen voor het einde van het leven. Daarnaast wordt er een ondersteunende omgeving gecreëerd en wordt de patiënt ondersteund in de communicatie met relaties en familie.
4. Spirituele zorg: voor patiënten die spirituele behoeften hebben. Het zorgteam ook hierbij steun bieden bij het verkennen van hun spirituele overtuigingen en waarden.

Doel palliatieve zorg

Het belangrijkste doel van palliatieve zorg is het bieden van comfort, pijnbestrijding en emotionele ondersteuning aan de patiënt en zijn of haar familie tijdens de laatste fase van het leven.

Zowel palliatieve thuiszorg als hospicezorg richten zich op het respecteren van de wensen van de patiënt en het waarborgen van een waardige en vredige overgang. Het juiste zorgpad wordt vaak bepaald door de behoeften en wensen van de patiënt, evenals de beschikbaarheid van geschikte zorgfaciliteiten.

Er zijn 2 vormen van palliatieve zorg, namelijk palliatieve thuiszorg en hospicezorg.

Palliatieve thuiszorg en hospicezorg hebben veel overeenkomsten omdat ze beide gericht zijn op het bieden van comfort en ondersteuning aan patiënten in de laatste fase van een ongeneeslijke ziekte of levensbedreigende aandoening. Het belangrijkste verschil tussen de twee ligt in het moment waarop ze worden ingezet en de locatie van zorg.

Doel en timing van palliatieve zorg

Palliatieve thuiszorg: palliatieve thuiszorg kan worden gestart op elk moment tijdens de behandeling van een ernstige ziekte. Zelfs als er nog levensverlengende behandelingen worden gegeven.

Het primaire doel is het verbeteren van de kwaliteit van leven van de patiënt door symptoombeheersing, psychosociale ondersteuning en het bieden van comfort. De patiënt kan nog steeds actieve medische behandelingen ontvangen, naast palliatieve zorg.

Hospicezorg: hospicezorg wordt verleend wanneer de levensverwachting van een patiënt naar verwachting minder is dan zes maanden.

In dit stadium richt de zorg zich voornamelijk op het verlichten van symptomen en het bieden van comfort, terwijl behandelingen die op genezing gericht zijn worden stopgezet of niet langer effectief worden geacht.

De nadruk ligt op het bieden van een zo hoog mogelijke levenskwaliteit voor de resterende tijd van de patiënt.

Locatie van palliatieve zorg

Palliatieve thuiszorg: zoals de naam al aangeeft, wordt palliatieve thuiszorg verleend in het huis van de patiënt. Het doel is om de patiënt in zijn vertrouwde omgeving te laten blijven en omgeven te zijn door familie en geliefden.

Hospicezorg: Hospicezorg kan thuis worden verleend als de omstandigheden dat toelaten. Maar het kan ook plaatsvinden in een speciale hospicefaciliteit, ziekenhuis, verpleeghuis of een andere zorginstelling die gespecialiseerd is in palliatieve zorg.

Volgens een Noors onderzoek, dat gekeken heeft naar de voorkeuren van volwassen kankerpatiënten, blijkt dat er een voorkeur is voor thuiszorg en thuis sterven. Uit het onderzoek bleek dat de wens om thuis te sterven stabiel blijft, zelfs als de gezondheid achteruitgaat.

Een erkend volwaardig persoon zijn

Volgens dit onderzoek willen de patiënten graag in het heden leven, veilig en zelfstandig zijn, en gezien en erkend worden als de persoon die ze altijd waren. Ze hebben behoefte aan betrouwbare, compassievolle en bekwame zorgverleners en een goed georganiseerde zorg met continuïteit en voorspelbaarheid.

Aanbevelingen

Om thuis sterven mogelijk te maken, wordt in dit onderzoek aanbevolen om persoonsgerichte zorg te bieden door zorgverleners met voldoende tijd en om geavanceerde thuiszorgplannen te gebruiken die rekening houden met de voorkeuren van de patiënten.

Uiteraard geldt dit niet alleen voor Noorse kankerpatiënten, maar voor heel veel mensen die in de laatste levensfase zitten.

Kosten hospicezorg

Hospicezorg in Nederland wordt over het algemeen gedekt door de ziektekostenverzekering. Maar er zijn voorwaarden aan verbonden. Hoewel de zorg gratis kan zijn, is het verblijf vaak niet gratis. Dat is afhankelijk van de zorgverzekeraar.

Hou er verder rekening mee dat er wel een eigen bijdrage kan gelden voor hospicezorg. Deze eigen bijdrage wordt vastgesteld door het Centraal Administratiekantoor (CAK) en is afhankelijk van het inkomen en vermogen van de patiënt.

Naast de basisverzekering kan het ook zijn dat aanvullende verzekeringen bepaalde kosten of extra diensten dekken, zoals bijvoorbeeld extra comfortvoorzieningen in het hospice. Daarom is het raadzaam om contact op te nemen met de ziektekostenverzekeraar voor specifieke informatie over de dekking van hospicezorg en eventuele eigen bijdragen.

Kosten palliatieve thuiszorg

Ook palliatieve thuiszorg wordt gedekt door de ziektekostenverzekering als het door de wijkverpleegkundige wordt gegeven. Ligt er een Wlz-indicatie, dan wordt de palliatieve thuiszorg daaruit bekostigd. Is er palliatieve zorg nodig voor kinderen, dan kan er ook vanuit de jeugdwet ook bekostiging komen voor persoonlijke verzorging als het buiten de geneeskundige context valt (zelfredzaamheid en begeleidende hulp).

In de Handreiking Financiering palliatieve zorg 2023, leest u op blz 16 – 20 meer over de verpleging en verzorging binnen de zorgverzekeringswet en de verpleging en verzorging via de Wet langdurige zorg.

Het is belangrijk om contact op te nemen met uw zorgverzekeraar voor specifieke informatie over de dekking en eventuele voorwaarden die van toepassing kunnen zijn.

Wat kan Particuliere Thuiszorg Nederland voor u betekenen?

Wij bemiddelen een groot aantal zelfstandige zorgverleners die gespecialiseerd zijn in palliatieve zorg. Neem bijvoorbeeld Tineke Haamers, een enthousiaste en bewogen verpleegkundige. Lees ons interview met haar. Of Paula Kentie, ook verpleegkundige.

Als u contact met ons opneemt, dan volgt er een intake gesprek. Tijdens dat gesprek noteren wij uw behoeften en wensen en zoeken wij passende zorgverleners. Meestal wordt er in een klein vast team gewerkt. Indien er geen klik is – dat kan natuurlijk altijd – kunt u dat bij ons aangeven en gaan wij op zoek naar een andere professionele zorgverlener.

Wij zorgen voor continuïteit in de zorgverlening, want palliatieve zorg kan zich over een periode van tijd uitstrekken. Verder houden we ons aan de vier dimensies van de palliatieve zorg waarover we eerder al schreven.

De zorg kan vaak op zeer korte termijn worden opgestart.

Heeft u nog vragen? Neem dan contact met ons op!